Τι είναι
Οι υδατάνθρακες είναι σύνθετες οργανικές ενώσεις που αποτελούνται από άνθρακα, υδρογόνο και νερό και μαζί με τις πρωτεΐνες και τα λίπη αποτελούν τα τρία μακροθρεπτικά συστατικά που προσλαμβάνουμε από την τροφή.Οι υδατάνθρακες χρησιμοποιούνται ως ενεργειακά καύσιμα, για τη σύνθεση γλυκοπρωτεϊνών και γλυκολιπιδίων, και γενικά σαν πρόδρομη ένωση για τις πιο σύνθετες οργανικές ενώσεις στο σώμα.Οι υδατάνθρακες στα φυτικά τρόφιμα είναι άμυλα και σάκχαρα, ενώ στα ζωικά γλυκογόνο και μικρές ποσότητες γλυκόζης.
Ποιός ο ρόλος τους στον οργανισμό
Οι υδατάνθρακες αποτελούν το βασικό καύσιμο όλων των ζώντανών οργανισμών, παρέχοντας ενέργεια για να διατηρηθούμε στη ζωή και να επιτελεσουμε όλες τις κυτταρικές και οργανικές μας λειτουργίες, όπως είναι η εγκεφαλική λειτουργία, η διατήρηση της ακεραιότητας του κεντρικού νευρικού συστήματος και η κίνηση των μυών. Μια υγιεινή διατροφή θα πρέπει να περιέχει υδατάνθρακες περισσότερο ή ίσο με το ήμισυ της ενέργειας που καταναλώνουμε. Πολλά από αυτά πρέπει να προέρχονται από τροφές ολικής αλέσεως και από άλλες πηγές σύνθετων υδατανθράκων. Οι κίνδυνοι της χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων παραμένουν αμφισβητούμενοι και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εναλλακτικές πηγές καυσίμου ενέργειας (πρωτεΐνες, κορεσμένα λιπαρά, μονοακόρεστα λιπαρά κ.λπ.).
Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος εάν η πρόσληψη σύνθετων υδατανθράκων είναι πολύ χαμηλή. Οι συχνότερα αναφερόμενες επιδράσεις σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο αθηροσκλήρωσης.
Καλοί και κακοί υδατάνθρακες
Επειδή οι υδατάνθρακες αποτελούν ένα μεγάλο μέρος της καθημερινής μας διατροφής πρέπει να γνωρίζουμε ποιους τύπους υδατάνθρακα να επιλέγουμε. Οι υδατάνθρακες χωρίζονται στους απλούς «κακούς» και στους σύνθετους «καλούς» και ο διαχωρισμός οφείλεται στη χημική τους σύσταση και στον τρόπο με τον οποίο τους επεξεργάζεται το σώμα.
Στους απλούς υδατάνθρακες περιλαμβάνονται: η ζάχαρη, το λευκό ψωμί, το λευκό ρύζι, τα λευκά ζυμαρικά, οι πατάτες, τα κουλούρια, τα κεικ, τα μπισκότα, κ.α.
Ενώ στους σύνθετους τα προϊόντα ολικής άλεσης, τα φρούτα, τα λαχανικά, οι σπόροι, τα όσπρια, το κριθάρι, η κινόα, κ.α.
Οι σύνθετοι υδατάνθρακες θεωρούνται καλοί επειδή ο οργανισμός χρειάζεται περισσότερη ώρα για να τους διασπάσει και το γλυκαιμικό τους φορτίο είναι γενικά χαμηλό. Η επιλογή των σύνθετων σε σχέση με τους απλούς υδατάνθρακες, δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια απλή αντικατάσταση ορισμένων τροφών στα γεύματά μας, όπως το μαύρο ρύζι αντί του λευκού, τα ζυμαρικά ολικής άλεσης αντι τα λευκά και το ψωμί ολικής αντι για το λευκό ψωμί.
