Η ντομάτα (Solanum lycopersium L.) είναι ένα φρούτο που του “φερόμαστε” σαν λαχανικό και της ταιριάζει!
Ανήκει στην οικογένεια Solanaceae, η οποία περιλαμβάνει και άλλα φυτά, όπως πατάτες, πιπεριές και μελιτζάνες. Από βοτανικής άποψης οι ντομάτες θεωρούνται φρούτα, επειδή αναπτύσσονται από την ωοθήκη ενός λουλουδιού και περιέχουν σπόρους.
Ωστόσο, επεξεργάζονται και χρησιμοποιούνται σαν λαχανικά συμπληρώνοντας ιδανικά τα πιάτα μας. Είναι η δεύτερη πιο σημαντική καλλιέργεια μετά την πατάτα, ενώ το μεγαλύτερο μερίδιο της παγκόσμιας παραγωγής κατέχει η Ασία. Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες ποικιλίες ντομάτας, που κυμαίνονται σε μέγεθος, σχήμα, χρώμα και γεύση.
Θρεπτική αξία της ντομάτας
Η ντομάτα είναι ένα εξαιρετικό φρούτο πλούσιο σε φυτοχημικά που δρουν προστατευτικά για την πρόληψη σημαντικών ασθενειών/διαταραχών και ταυτόχρονα πολύ χαμηλό σε θερμίδες.
Περιέχει φαινολικές ενώσεις (φαινολικά οξέα και φλαβονοειδή), καροτενοειδή (λυκοπένιο, β καροτένιο) και βιταμίνες (βιταμίνη Α και C και Κ ).Τα βιοενεργά συστατικά που υπάρχουν στην ντομάτα έχουν αντιοξειδωτική, αντιμεταλλαξιογόνο, αντιπολλαπλασιαστική, αντιφλεγμονώδη και αντιαθηρογόνο δράση.
Επιπροσθέτως, παρέχουν 1,5 γραμμάριο φυτικών ινών ανά μερίδα, οι οποίες είναι κατά βάση μη διαλυτές (κυτταρίνη, ημικυτταρίνη, λιγνίνη).
Ντομάτα-Κύρια διατροφική πηγή λυκοπενίου
Ο προστατευτικός ρόλος της ντομάτας οφείλεται κυρίως στο λυκοπένιο. Αποτελεί ισχυρό αντιοξειδωτικό έναντι διαφόρων εκφυλιστικών ασθενειών και είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο.
Η πρόσληψη ντομάτας σχετίζεται αντιστρόφως με τη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου, καρδιαγγειακών παθήσεων, γήρανσης και πολλών άλλων προβλημάτων υγείας. Η βιοδιαθεσιμότητα των φυτοσυστατικών της ντομάτας γενικά δεν επηρεάζεται από τις συνήθεις διαδικασίες μαγειρέματος, καθιστώντας την ακόμη πιο ωφέλιμη για ανθρώπινη κατανάλωση.
Μάλιστα, έχει βρεθεί ότι τα προϊόντα της, όπως κέτσαπ, χυμός ντομάτας, πάστα ντομάτας και σάλτσες ντομάτας είναι οι πιο πλούσιες διατροφικές πηγές λυκοπενίου στη δυτική διατροφή, παρέχοντας πάνω από το 80% του διαιτητικού λυκοπενίου στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πώς καλλιεργείται η ντομάτα
Το φυτό της ντομάτας ανήκει στα πιο ευαίσθητα είδη που καλλιεργούνται.
Λόγω της μεγάλης σημασίας της και της ευρείας χρήσης της παγκοσμίως, οι επιστήμονες δείχνουν τεράστιο ενδιαφέρον στην δημιουργία ανθεκτικών διαγονιδιακών φυτών και την εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Μαγειρικές χρήσεις
Οι ντομάτες είναι βασικό συστατικό σε πολλές κουζίνες παγκοσμίως.
Μπορούν να καταναλωθούν ωμές σε σαλάτες, σάντουιτς και σάλτσες ή μαγειρεμένες σε διάφορα πιάτα όπως σάλτσες, σούπες και μαγειρευτά. Ειδικότερα, η ντομάτα κατέχει σημαντική θέση στην Ελληνική κουζίνα και μπορεί να προστεθεί σε πληθώρα πιάτων αυξάνοντας ταυτόχρονα και την θρεπτική τους αξία.
Συνοψίζοντας, η ντομάτα κερδίζει επάξια μια θέση στο καθημερινό μας διαιτολόγιο σε όποιο χρώμα ή μέγεθος και να την επιλέξετε. Εκτός του ότι είναι νόστιμη και μπορεί να συνδυαστεί με ποικίλα τρόφιμα, έχει πολλαπλά οφέλη για την υγεία.
